MZEE MITOMINGI

JINA LA KITABU: NGOSWE PENZI KITOVU CHA UZEMBE

MWANDISHI: EDWIN SEMZABA

WACHAPISHAJI: NYAMBARI NYANGWINE PUBLISHERS

MWAKA: 2006

UTANGULIZI WA KITABU

Ngoswe penzi kitovu cha uzembe ni tamthiliya maarufu sana ambayo imewahi kuigizwa katika redio Tanzania na katika majukwaa mbalimbali hapa nchini. Ni tamthiliya ambayo imeundwa vyema katika vipengele vya fani na maudhui. Ameteua lugha nzuri na yenye mvuto kwa wasomaji yenye mbinu za kifasihi zilizosheheni, muundo wenye mtiririko mzuri, unaoakisi kuanza kuchipuka kwa matukio mpaka kilele cha matukio. Wahusika wamebeba vyema uhusika wao mfano Ngoswe.

Ameibua dhamira kuhusu mambo yanayoigusa jamii ya leo kama vile uzembe, madhara ya ulevi, uzembe kazini, suala la matabaka kati ya mjini na vijijini. Mtazamo, falsafa na msimamo wake ni kulenga kuibadilisha jamii na kuleta maendeleo.

JINA LA KITABU

Jina la kitabu “Ngoswe penzi kitovu cha uzembe” ni jina ambalo limesawiri vyema yaliyomo ndani ya kitabu hicho, kwani Ngoswe ndio jina la mhusika mkuu anayebeba dhamira kuu ya tamthiliya. Pia penzi limeonekana kuwa ni kitovu cha uzembe kwani ndio yaliyopelekea kuteketezwa kwa karatasi za takwimu za sensa. Hivyo jina la kitabu si tu kwamba limesawiri yaliyomo katika kitabu bali pia katika jamii.

FANI

MTINDO

Mtindo alioutumia mwandishi ni dayalojia au majibizano. Mwandishi amepanga visa na masimulizi kwa kutumia majibizano ya wahusika.

• Matumizi ya nafsi

Matumizi ya nafsi ya kwanza. Mwandishi ndiye ameyafafanua na kuelezea baadhi ya matukio. Katika karibu kurasa zote mwandishi ameonekana kuwa ndiye msimuliaji wa matukio.

Matumizi ya nafsi ya pili

Hapa watu wawili na zaidi wanajibizana. Tamthilya hii wahusika wanaojibizana kuibua dhamira na migogoro. Kuna majibizano baina ya mzee Mitomingi, Ngoswe na Mazoea nk.unaweza kupata mfano uk. wowote kwani ndio mtindo uliotawala.

MUUNDO

Muundo uliotumika ni muundo wa mojakwamoja au sahili. Kwani ameonesha tangu mwanzo wa mambo mpaka mwisho, anajenga visa vidogo mpaka visa vikuu au kileleni.

Amepanga visa na matukio yake katika maonesho matano. Kila kichwa kina maelezo yaliyojadiliwa katika onesho hilo.

KIJITO

Hapa yanaeleza jinsi mambo yanavyoanza. Jinsi Ngoswe anavyoingia kijijini anavyopokelewa na kuanza kufahamiana na wenyeji wake.

VIJITO

Hapa Ngoswe anaanza kufanya kazi iliyompeleka kijijini na tunaanza kuoneshwa changamoto anazokumbana nazo.

MTO

Ni mwendelezo wa matukio ya mwanzo hapa visa vinazidi kukua.

JITO

Hapa Ngoswe anakumbana na changamoto nyingi zaidi katika kazi yake. Na hapa anazidi kuanguka kwani anajiingiza katika mapenzi na msichana Mazoea, anaendekeza ulevi na kuharibu kazi kabisa.

BAHARINI

Hapa inaoneshwa mwisho wa mambo jinsi yalivyokuwa. Yanaonekana mahojiano baina ya Serikali na Ngoswe na Mitomingi juu ya uzembe uliofanyika wa kupoteza takwimu na hapa ndipo suluhisho linapotolewa juu ya matatizo hayo.

WAHUSIKA

NGOSWE

• Kijana wa kiume umri kati yamiaka 20-25
• Ameelimika na amestaarabika
• Anatumwa na serikali kufanya sensa kijijini
• Anajihusisha na mapenzi na msichana mazoea
• Ni mlevi
• Hana umakini katika kazi
• Aliharibu kazi ya serikali
• Hafai kuigwa na jamii

MAZOEA

• Ni msichana mwenye umri kati ya miaka 18-20
• Ni binti wa Mzee Ngengemkeni Mitomingi
• Hana elimu na hajastaarabika
• Ana nidhamu ya woga
• Ana tama
• Hana msimamo alikubali kuchukuliwa na Ngoswe hali akijua alishatolewa mahari
• Hafai kuigwa na jamii

NGENGEMKENI MITOMINGI.

• Ni balozi katika kijiji chake
• Ni baba mzazi wa Mazoea
• Ameoa ndoa ya mitara, ana wake wawili
• Hajaelimika
• Anashikilia mila na desturi za kale
• Mlevi
• Mkali sana
• Anateketeza karatasi za takwimu.

MZEE JIMBI

• Mwanakijiji
• Hajaelimika kwani hajui hata umri wake
• Ni mlevi
• Ana wake wawili
• Anashikilia ukale

MAMA MAZOEA

• Mke mkubwa wa Mitomingi
• Mama yake Mazoea
• Mlezi wa familia
• Hapewi nafasi ya kutoa maamuzi katika familia

MAMA INDA

• Mke wa pili Mzee Mitomingi
• Mama yake Huzuni
• Hapewi nafasi ya kutoa maamuzi
• Ni mlezi wa familia.

MANDHARI

Mandhari ya tamthiliya hii imechorwa katika mazingira ya kijijini. Mambo yanayoelezwa ni ya kijijini mfano kilimo, hali ya watu kimaisha, huduma duni sana za kijamii kama vile shule, umbali wa makazi toka nyumba moja hadi nyingine. Haya yanatudhihirishia vyema mandhari hiyo ambayo kwayo imeibua dhamira mbalimbali kama vile umaskini, ukosefu wa elimu, huduma duni za afya vijijini, masuala ya imani potofu nk.

MATUMIZI YA LUGHA

Lugha aliyotumia mwandishi ni lugha fasaha na rahisi kueleweka kwa wasomaji. Pia kuna matumizi ya lugha nyingine mfano uk. 1 “bell bottom”

• Matumizi ya semi.

Methali

Uk.22 “Penye nia pana njia”.

Uk.27 “Waona vyaelea vyaundwa.”

Misemo

Uk.14 “Akuwaniae ujovu haji kweupe”

Nahau

Uk.11 “hebu keti tutupe mawe pangoni” – tule chakula

Uk.7 “mbongo zimelala”- ana maarifa

Uk.14 “pombe na yeye ni pete na chanda”- anapenda pombe sana.

• Matumizi ya tamathali za semi.

Tafsida

Uk.21 “Wala hajarudi, kama ingekuwa ni kujisaidia si angekuwa amekwishamaliza?”

Tashbiha

Uk.1 “vumbi jekundu kama ugoro wa subiana”

Uk.8 “sarawili yake miguuni kama kengele ya bomani”

Uk.17 “wanaondoka huku wakitazamwa kama vile mizuka”

                             

Sitiari

Uk.7 Mama Mazoea : “kiziwi mkubwa wee!”

Uk.14 “pombe na yeye ni pete na chanda!”

Uk.26. “karatasi? za takwimu? Ndio wanyama gani hao?”

Mubaalagha

Uk.11 Mama Mazoea : “kupeleka chakula ndio umefanya makao!”

Mama mazoea : “Kujibu swali ndio ukachukua mwaka mzima!”

• Mbinu nyingine za kisanaa

Mdokezo

Uk.22 Mazoea : “sijui….. siwezi….. namuogopa baba”

Uk.16 Ngoswe : “huyo mtoto wenu wa kwanza anaishi hapa au…..”

Takriri

Uk.9 “Mama Masikio! We Mama Masikio!”

Uk.13. “Hodi! Hodi!”

Uk.2 “karibu karibu”

Tashtiti

Uk.5 Ngoswe: “hivyo waitwa nani?”

Mazoea: “mie?”

Uk.22 Ngoswe: “mchumba? Kwani mchumba ni kitu gani?”

Uk.26 Mitomingi: “karatasi? Za takwimu? Ndio wanyama gani hao?

Hapa wahusika waliuliza maswali ambayo majibu yake waliyaelewa ila kutokana na kutaka kudhihirisha hasira, msisitizo nk. Ndio maana wametumia tashtiti.

                   

Onomatopea/tanakali sauti

Uk.7 Kifaruhande anacheka “Ha! ha! ha!

      

• Ujenzi wa taswira

Mwandishi ametumia taswira ya mto kuelezea visa vyake. Sehemu ya kwanza ni sehemu ya kijito, kijito ni kimto kidigo mwandishi hapa  anaanza kueleza mambo yakiwa machanga kabisa ndio yanaanza.

Sehemu ya pili ni vijito. Huu ni muunganiko wa vijito vidogovidogo hapa mwandishi anaanza kueleza visa  vidogovidogo. Sehemu inayofuata ni sehemu ya Mto. Hii inaashiria mambo yameanza kuwa mazito, visa vinakua zaidi na Ngoswe anazidi kuingia katika changamoto kubwa zaidi.

Pia Jito ni taswira ambayo mwandishi  ameitumia kuashiria hatari zaidi mambo makubwa zaidi na hapa ndipo tunaona Ngoswe anaanguka kabisa katika kazi yake kwani Jito ni lenye maji mengi na yanayoenda kwa kasi hivyo huhitaji umakini mkubwa zaidi.

Mwisho sehemu ya Bahari ambapo hapa ndipo hatima ya mambo inaelezwa Ngoswe anazama na kupotea kabisa! Hafanikiwi kutoa takwimu kwani karatasi zilichomwa moto.

Blogu hii inamilikiwa na Huduma ya Ug, Ukombozi Gospel ambayo ni Huduma ya Ualimu wa Neno la Mungu na Kitume. Tunalenga kukupasha habari za huduma hii na Mafundisho ya Neno la Mungu au Mahubiri.

 Nyumbani Facebook Twitter YouTube Sikiliza Mafundisho ▼

Alhamisi 25 August 2022

NGUVU YA AGANO 

Na Mwalimu ELIMELECK NDASHIKIWE

        Hakika ni jambo la kushangaza kwani siku chache zilizopita nilikuaidi kukuandikia kitabu hiki cha Nguvu ya Agano kama Mungu atanipa kibali na siku ile alinipa, leo amenitaka kuanza kukumegea baadhi ya vitu vilivyomo kwenye hicho kitabu na nilikuaidia kuwa katika kitabu hiki nitazungumzia kiundani aina yote ya maagano ikiwemo yale ya Mungu na yakipepo.

          Atukuzuzwe Mungu juu mbinguni na duniani ilipo sehemu ya kuweka miguu yake, leo nitakujuza kiundani kuhusu maagano ama Nguvu iliyopo kwenye maagano ambayo tunaingia na Mungu. Pia jambo hili likupe kiu yakuingi agano ama maagano binafsi na Mungu ili kuwa katika uwakika mkubwa wakutembea na Mungu, kwani kama kuna kitu Mungu hukiheshimu ni Agano.

        Agano ni mapatano baina ya pande kuu mbili au zaidi dhidi ya jambo fulani. 

       Katika maagano ama Agano kuna mambo kadha wa kadha kama nilivyokujuza huku nyuma, ikiwemo, Ishara, Mapatano, ama makubaliano, Kiapo cha uamainifu na kadhalika. Huko mbeleni katika kitabu hiki nitakujuza kwa undani zaidi kuhusu mambo hayo.

      Nataka tuione hiyo Nguvu iliyopo katika maagano ya kimungu ikiwa ni baada ya kuiona iliyopo kwenye maagano ya kipepo siku kadhaa zilizopita kwenye makala ya Msaada kwa wanaoota ndoto wakiwa wanakula vyakula.Pamoja na zile za Namna ya kujinasua kwenye vifungo vya pepo mahaba.

         Kumbuka pia Bibilia ni Agano au ni mkusanyiko wa maagano makuu mawili, yaani lile la Kale na Jipya, ndio maana hutaacha kumuona Mungu kama utasoma Bbilia kwa Sura ya Kiagano, na ufahamu ni kati ya Mwanadamu na Mungu. Na Agano ni mapatano. Ukisoma kwa mtazamo huo wa kuona kilichopo ndani yake kuwa ni mapatano baina yako na Mungu hutatoka kama ulivyo mara baada ya kusoma maandiko na hutakubali kusoma kwa sura ya kawaida ama mazoea.

1. AGANO LA IBRAHIMU:

         Kuna Agano Mungu alifunga na Ibrahimu aliye baba yetu wa imani na Agano hili limekuwa na Nguvu kubwa sana  na Nguvu moja wapo ni hii. Tulione hilo Agano, Agano hili limetiwa nguvu katika sura kadha wa kadha za kitabu hiki cha Mwanzo kwa hiyo tutatazama kila kipengele kilichopo miongoni mwa Agano hili kulingana na uhitaji wa hoja nitakayo ijenga katika mada ama pwenti husika,ila nataka kukudokezea kipengele kimoja kabla ya kusonga mbele zaidi.

           Ni Mwanzo 15: 18 

Siku ile Bwana akafanya agano na Abramu, akasema, Uzao wako nimewapa nchi hii, kutoka mto wa Misri mpaka huo mto mkubwa, mto Frati,
19 Mkeni, na Mkenizi, na Mkadmoni,
20 na Mhiti, na Mperizi, na Mrefai,
21 na Mwamori, na Mkanaani, na Mgirgashi, na Myebusi.

    Umeliona hilo jambo hapo? Tutalichambua huko mbeleni.

(a) Lili husika katika kumbariki Kiuzao Ibrahimu, Kikawaida Ibrahimu umri wake wa kupata mtoto ulikuwa umepita, ila kwa sababu ya Agano hili la Mungu kumpa uzao na ambao utakuwa kama Mchanga wa Bahari na kuwa tajiri Mungu alilazimika kutimiza jambo hilo bila kuangalia kikwazo cha Umri wake ama ule wa mkewe.

       Tuone hiyo ahadi ya uzao kiagano, 

Mwanzo 17: 7 

      Agano langu nitalifanya imara kati ya mimi na wewe, na uzao wako baada yako, na vizazi vyao, kuwa agano la milele, kwamba nitakuwa Mungu kwako na kwa uzao wako baada yako.

     8 Nami nitakupa wewe na uzao wako baada yako nchi hii unayoikaa ugeni, nchi yote ya Kanaani, kuwa milki ya milele; nami nitakuwa Mungu wao.

     9 Mungu akamwambia Ibrahimu, Nawe ulishike agano langu, wewe na uzao wako kwa vizazi vyao baada yako.

     10 Hili ndilo agano langu utakalolishika, kati ya mimi na wewe, na uzao wako baada yako, Kila mwanamume wa kwenu atatahiriwa.

Katika hilo hakuna namna Mungu angeweza kuacha kumpa Isaka, maana tayari ameshajifunga na kiapo, na makubaliano yaliyopo kwenye Agano hilo.

      Kumbuka Lengo kuu la kitabu ama mafundisho haya ni kukupa mwanga wa kuyatumia maagano haya yaliyopo kweye bibilia ili kujinasua mahali ulipo ama kunufaika na Baraka zilizomo ndani ya Bibilia maana bibilia ni mkusanyiko wa maagano makuu mawili yaani lile la Kale na Jipya ambalo maandiko huliita kuwa ni bora zaidi.

       Wakati tunasonga mbele  nataka kukupa uwakika wa kwamba Baraka hizi ni matokeo ya Agano hilo, ndiposa Ibrahimu akampata huyo mwana bila kuangalia umri wake ama kigezo chochote kile cha kibaolojia ili na wewe kama mwana wa Agano hili uwe na ujasiri wakumuomba Mungu bila kuangalia kizuizi chochote kile kilichopo mbele yako.

     Tudhibitishe jambo hili kutoka kwenye kinywa cha Mungu mwenyewe, 

Ni Mwanzo 17: 21 

        Bali agano langu nitalifanya imara kwa Isaka, ambaye Sara atakuzalia majira kama haya mwaka ujao.
22 Mungu akaacha kusema naye, akapanda kutoka kwa Ibrahimu.

Hapo Ni Mungu anayanena hayo wala Sio Jirani yake na Mungu.

(b) Lilimpa Baraka za Mali, Kumbuka Agano hufanywa Imara kwa sadaka, maombi na kadhalika, ndio maana wale wanaofanya maagano na mapepo hupaswa kutoa kafara za damu za wanyama, ndege, hata watu. Na kanuni hiyo Shetani ameiiga kwa Mungu.

Mara baada ya Ibrahimu kukubali kumtoa Mwanaye Mungu alinena naye kuhusu kumbariki kiuchumi ikiwa ni sehemu ya kiagano.

      Mwanzo 22: 15 

Malaika wa Bwana akamwita Ibrahimu mara ya pili kutoka mbinguni

16 akasema, Nimeapa kwa nafsi yangu asema Bwana, kwa kuwa umetenda neno hili, wala hukunizuilia mwanao, mwanao wa pekee,

17 katika kubariki nitakubariki, na katika kuzidisha nitauzidisha uzao wako kama nyota za mbinguni, na kama mchanga ulioko pwani; na uzao wako utamiliki mlango wa adui zao;

18 na katika uzao wako mataifa yote ya dunia watajibarikia; kwa sababu umetii sauti yangu.

Hapo panatajwa kumiliki malango ya Adui, maana yake ni kuwa na uwezo wa ulimwengu wa roho wakuteka na kutaifisha mali ama utajiri wa adui zako kisha kuugeuza kuwa wako, kwa kifupi ni kuwafanya mateka wa uchumi. Tulihakiki jambo hilo kwenye kitabu hiki hapa:

Isaya 60: 11 Malango yako nayo yatakuwa wazi daima; Hayatafungwa mchana wala usiku; Ili watu wapate kukuletea utajiri wa mataifa, Na wafalme wao wakiongozwa pamoja nao.

Pia sentesi inayofunga mazungumzo hayo ipo katika mstari wa 18, hapo kwenye kitabu cha Mwanzo, ambayo inadhiirisha dhairi kuwa Agano hili ndilo lililopenyeza Baraka kwa kila taifa duniani, ndio maana mataifa yakitaka kubarikiwa ni vyema kujiunganisha ama kujiambatanisha kiroho na Taifa la Iziraeli. Nataka kukuonyesha sentensi hiyo; “na katika uzao wako mataifa yote ya dunia watajibarikia”

Najua unatamani kuendelea nami ila kwa kweli muda sio rafiki yangu, ila kabla sijakutaka tuonane kesho, ambapo nitaendelea na Agano hili kabla ya kuchambua lile la Nuhu, na mengineyo, ninataka kukupa uwakika kwamba wewe ni sehemu ya Agano hili la Ibrahimu ili kukujengea Imani dhabiti itakayokusaidia kupata uwalali wa kuingia kwenye maombi leo ili kudai Baraka zako za kiagano kama mwana wa Mungu.

Kabla ya andiko hilo kumbuka Yesu alikuwa akiwaponya watu wengi ila alitia mkaza sana kwa watu wa Uzao wa Ibrahimu, ndio maana alipomuona yule mama mgonjwa alimuhurumia na kusema kuwa imekuaje hivi kwa mtu wa uzao wa Ibrahmu, alikadhalika kwa mama mkaninayo yule aliyebembeleza na kusema kuwa hata mbwa hula makombo ya bwana zao na kisha kutendewa mujuza. Pale unamuona Yesu akisema kuwa alitumwa kwa ajili ya watu wa Uzao wa Ibrahimu, ukiona Uzao wa Ibrahmu kama wewe uliyepita darasa hili langu picha unayoipata pale ni kwamba hii ilikuwa ni kauli ya KIAGANO.

Maana yake ni kwamba Yesu alipaswa kutilia mkazo kwa watu hawa kwa sababu ya Nguvu ya kiagano. Kwa mantiki hiyo Mungu hapendezwi na mateso ama taabu kwa mtu wa Uzao wa Ibrahimu. Yaani wewe uliyeokoka na mimi pia. Maana wapo wa uzao huo kibaolojia ambao ni Wayahudi na wapo wa Uzao huo ambao ni wale wa Imani yaani waliokoka. Na jambo hili limetiwa muhuri na Mungu mwenyewe kimaandiko.

Kwa ujasiri fungua nami maandiko haya hapa: Ni WAGALATIA 3.29 Na kama ninyi ni wa Kristo, basi, mmekuwa uzao wa Ibrahimu, na warithi sawasawa na ahadi.

Neno ahadi hapo linawakilisha AGANO, Maana kama umekuwa mwanafunzi wangu Mwaminifu na Makini utakumbuka vipengele vyote tulivyo visoma vimesheheni ahadi za Ibrahimu kubarikiwa.

Tukutane kesho, ila kama huja Okoka fahamu kuwa hutaweza kuridhi Baraka hizi na maombi utakayoomba hayatakuwa na Nguvu ya kiagano. Na kwa aliyeokoka hivi sasa ninamtaka kuingia kwenye hayo maombi ya kiagano ili kufungua milango iliyofungwa nakudai baraka zako za Watoto, Utajiri na kadhalika.

                                         

Kunihusu

Www.ukombozigospel. com

Tazama wasifu wangu kamili

Inaendeshwa na Blogger.

UTUKUFU NA HESHIMA NI VYAKO MUNGU

Mungu ndiye astahiliye kutukuzwa daima,

Anatuwazia yaliyo mema kila wakati